Portör taşıyıcı, bulaştırıcı anlamında kullanılan bir sözcüktür. Bulaşıcı hastalıkların tespiti için uygulanan bir laboratuvar tetkikidir.
Portör muayenesine esas laboratuvar tetkikleri yeni işe başlayanlarda, işe giriş muayenesi ile birlikte, çalışanlarda ise periyodik portör taraması şeklinde yapılması ve sonuçlarına göre etkili bir surveyans sistemi uygulayarak laboratuarlarda ve kliniklerde tanısı konulup, taşıyıcılık özelliği olan enteropatojenlerle ilgili kaynak ve bulaşma yolları çalışmaları yapılmalıdır.
Portörlüğü tespit edilenlerin geçici işten uzaklaştırılması veya işyerinde yaptığı işin geçici olarak değiştirilmesi de dahil olmak üzere hastalık yayılımını engelleyecek tedbirler alınmalıdır.
Çalışanlarınızın ilk işe girişlerinde, çalışacakları sektördeki işe uygun olup olmadıklarını tespit etmek amacıyla işe giriş sağlık raporu düzenlemek yasal zorunluluktur. ASEL Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi LTD. ŞTİ. bünyesinde bulunan iş yeri hekimleri çalışanlarınızı muayene ederek, gerekli laboratuvar tetkiklerini yaparak, sağlık raporlarını düzenlemektedir. İşyerinizin tehlike sınıfına göre bu sağlık raporları periyodik olarak tekrarlanacaktır. Düzenlenen sağlık raporları ve tetkikler çalışanlarınızın özlük dosyalarında arşivlenmelidir. Sağlık raporlarının muhafazası işveren sorumluluğundadır.
Portör muayenesine esas zorunlu laboratuar tetkikleri şunlardır:
• Gaita Kültürü ( Salmonella ve Shigella yönünden),
• Dışkının mikroskobik incelenmesi ( Entamoeba, histolytica kistleri, giardia lamblia kistleri ve helmint yumurtaları yönünden),
• Boğaz ve Burun Kültürü (Staphylococcus aureus yönünden),
• Akciğer Grafisi ( Tüberküloz yönünden),
• El kültürü,
• Hepatit A, B, C Taraması,
• Hepatit B aşısı(isteğe bağlı).
Portör Muayeneleri Çalışanları Hastalıklardan Koruyor
Öncelikle toplum sağlığının korunmasını hedefleyen pek çok yasa aynı zamanda topluma hizmet veya mal üreten sektör çalışanlarının da sağlıklı olmalarını zorunlu tutuyor. Dolayısıyla portör muayeneleri bir noktada üretim veya hizmeti geliştiren firmalara gerek çalışanlarını gerekse dolaylı yollardan halk sağlığının korunması bakımından oldukça hayati görevler yüklüyor. Özellikle gıda sektöründe çalışanların birtakım mesleki hastalık riskleri ile karşı karşıya olduğu öteden beri bilinen bir gerçeklik. Bu bağlamda halk sağlığını birebir ilgilendiren gıda sektöründe üretim yapan firmaların bizzat çalışanları ile öncelikle kendisinin sağlıklı olması gerek etik çerçevede gerekse yasal ölçülerde beklenen bir durumdur. En azından tüketicilerin beklentisi bu yöndedir.
Portör Muayeneleri Çalışanların Sağlığını Kontrolde Tutuyor
Düzenli olarak işyerlerine yapılan portör muayeneleri firma çalışanlarından herhangi birisinin bir hastalığa yakalanıp yakalanmadığı oldukça kısa süre içerisinde tespit ederek önleyici bir rol üstleniyor. Herhalde hiç bir firma sahibi bütün çalışanlarını etkileyecek bulaşıcı bir hastalık nedeniyle üretimin durmasına veya tesisin mühürlenmesine neden olabilecek bir salgın hastalık ile karşı karşıya kalmak istemez. Üstelik satışını gerçekleştirdiği ürün ya da hizmetlerden kar elde eden özellikle gıda firmalarının her şeyden önce tüketiciye karşı sorumlu olduklarını unutmamaları gerekir. İşte bu sorumluluk gereği yapılan portör muayeneleri yasal çerçevede mutlak surette yerine getirilmesi gereken etik bir kural olarak görülmelidir.
Portör Muayeneleri Hizmet Sektörü Açısından Çok Önemli Bir Algoritma
Gıda sektörü dışında çok daha riskli bir bölge olan hizmet sektörü açısından portör muayeneleri çok daha önemli bir algoritmaya dönüşüyor. Çünkü bu grupta;
- Kuaför ve berberler
- Sauna ve hamam çalışanları
- Eğlence Merkezi çalışanları
- Güzellik salonları
- Otel veya pansiyon işletmeleri
Gibi işletmeler bulunuyor. Her biri toplum içerisinde son derece yakın çalışmayı gerektiren bu meslek gruplarında çalışanların bulaşıcı bir hastalığı çok çabuk yayabilecekleri her zaman akılda tutulmalıdır. Bir nevi erken uyarı sistemi gibi çalışan portör muayeneleri uygulaması sektör çalışanlarının belirli periyotlarla sürekli olarak kontrol altında tutulmasını sağladığından bulaşıcı hastalık riski büyük ölçüde ortadan kalkmış oluyor. Dolayısıyla portör muayenelerine, işletmeler sadece yasalara karşı hesap verme aracı olarak bakmamalı, kendisine güvenerek ürün veya hizmet satın alan tüketicinin sağlığının korunduğu bir tedbir olarak degerlendirmelidir. Sağlıklı bir toplumun en önemli güvencesi sağlıklı çalışanlardır.