Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi

Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi, KKD’ler; çalışma ortamındaki tehlikelerin kaynağında kontrol altına alınmaya çalışılması ve diğer toplu korunma önlemlerine rağmen çalışanın sağlığını tehdit etmesi durumunda kullandıkları donanımlardır. Bunlar, çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla riske karşı koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan, bu amaca uygun olarak tasarımı yapılmış tüm alet, araç, gereç ve aygıtların genel adıdır.

KKD’ler, amaçlanan doğrultuda kullanımı sırasında karşılaşılan tüm risklere karşı yeterli koruma sağlamalı, kullanıcıyı mümkün olan en yüksek düzeyde koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.

Baretler

İnşaat işlerinde, özellikle yıkma, kalıp sökme-çakma, iskele kurma, montaj, başka yere taşıma işlerinde veya iskele yakınında ve altındaki; çukur, kazı, kuyu vb. çalışmalarda, toprak ve kayalık alanlardaki çalışmalarda, asansörlü, kaldıraçlı, vinçli vb. alanlarda, sabit işyerlerinde; taş kırma alanlarında, ocaklarda, patlatma çalışmalarında ve elektrik tesisatlarının yakınında baret (elektrik yalıtımı için farklı özelliklere sahip baretler) kullanılmalıdır.

İş Güvenliği Ayakkabısı

Yürüme güvenliği için, yer altı çalışmalarda, kaba ve derin inşaatlarda, ayrıca yol yapım çalışmalarında, iskele kurmada, yıkma-sökme (cephe kaplama, onarım, boya) çalışmalarında, beton ve çıkma parçalarda, kalıp sökme, çakma çalışmalarında ve depolama alanlarında iş güvenliği ayakkabısı giyilmelidir.

İnşaatlardaki çatı işlerinde, yürüme güvenliğini sağlayan, topuklu ve altında çivi batmasını engelleyen çelik bulunan güvenlik ayakkabısı kullanılmalıdır.

Parça düşmesi ve ayak parmaklarının buna karşı korumasını sağlayan, ayak tabanından gelip, ayağın burun kısmını da koruyan çelik burunlu (maskaratlı) ayakkabıların yanı sıra, sıcak malzeme üzerinde (asfalt gibi) çalışırken ısı yalıtımlı tabanı bulunan güvenlik ayakkabısı giyilmelidir. Döküm işlerinde tabanın yalıtılmış olmasının yanı sıra derinin de kor haline gelmiş erimiş metalin yanığına karşı koruyucu olması istenmektedir.

Koruyucu Gözlükler veya Yüz Koruyucu Siperler

Gözün mekanik, optik, kimyasal veya termik etkilere karşı korunmasında (makineyle temizlik işleri, beton püskürtme işlerini, asit ve çözeltilerle yapılan çalışmalar, taş kesme ve işleme, marangozluk, zımparalama işleri, oyma çalışmaları, katran da dâhil tüm sıvı püskürtme işlerinde, cıvata oturtma ve sıcak malzemeyle yapılan çalışmalarda) kullanılmalıdır.

Koruyucu Eldiven

Ele ve deriye zarar veren mekanik, termik veya kimyasal tehlikelerin olduğu çalışmalarda (deriye teması engellenemeyen maddelerin hazırlanmasında veya mikroorganizmalarla temasta) kullanılmalıdır.

Koruyucu Giysi

Kimyasal ve mikrobiyolojik maddelerle çalışma sırasında (kimyasal kirlenmenin olduğu alanlarda, bakım çalışmalarında (asbest, poliklorlu bifenil, küfler, dışkılarla) çözücü maddelerle, atık su teknik bölümlerinde, püskürtmeyle kat atma çalışmaları (sağlığa zararlı veya zehirli maddeler) sırasında özel koruma giysileri kullanılmalıdır. Yangına dayanıklı yapıların bazı bölümlerinde, sıcak malzemelerin yakınında ısı yalıtım folyoları kullanılmalıdır.

Reflektif Giysi:

Başta karanlıkta yapılan işlerde olmak üzere, çalışanların zamanında fark edilebilmeleri için yansıtıcı giysi kullanmaları sağlanmalıdır.

Yağıştan ve Soğuktan Koruyan Giysiler:

Olumsuz hava koşullarına karşı koruyucu giysiler önerilmelidir. İnşaat işlerinde, açıkta yapılan metal işlerinde, havanın etkisiyle oluşacak sağlık tehlikeleri hesaba katılmalıdır. Yağmur, kar nedeniyle giysileri ıslanması veya soğuktan, rüzgârdan veya ıslak zeminden dolayı bedenin üşümesi durumlarında koruyucu giysilerin giyilmesi sağlanmalıdır.

Kulak Koruyucu Donanımlar

80 dB (A)’ in üzerinde gürültü bulunan işletmelerde çalışanların kullanımı için kulaklık hazır bulundurulmalıdır. 85 dB (A)’in üzerinde gürültü bulunan işyerlerinde ise; [kulak tıkaçları (10-20 dB), manşonlu kulaklıklar (15-40dB), daha yüksek gürültü etkileniminin önlenmesinde ise manşonlu ve tıkaçtan oluşan kombinasyonun] hazır bulundurulan kulaklıkların mutlaka kullanılması sağlanmalıdır.

Solunumu Koruma

Tehlikeli maddelerin, radyoaktif maddelerin, mikroorganizmaların ve enzimlerin gaz, buhar ve oz halinde havayla taşınması durumunda solunumun korunması gereklidir. Solunum koruyucuları; maskelerden, temiz hava beslemeli solunum aygıtlarına kadar çok çeşitleri vardır.

Düşmeye Karşı Kişisel Koruyucu Donanımlar

Çalışma alanında düşmeyi önleyici donanım ve sabitleme sistemi olan ankraj noktalarının doğru kullanımı düşme tehlikesini önler.

Emniyet kemerleri, hava yastığıyla bağlantı düzenekleriyle, hareketi kısıtlamayan güdümlü yakalama kemeriyle, sabit güdümlü (tırmanma düzenekli) hareket eden yakalama kemeriyle, düşmeyi önleyici yakalama sistemi olan güvenliği sağlama donanımlarıyla düşme önlenebilir.

Yüz, göz ve solunum yolları için kullanılan KKD’lerin, kullanıcının görüş alanında neden olacağı kısıtlamalar en aza indirilmelidir. Normal görmeleri için numaralı gözlük veya kontakt lens takmak zorunda olanların kullanacağı KKD modelleri, kullanılmakta olan numaralı gözlük veya kontakt lensle uyumlu olmalıdır.

Patlayıcı ortamlarda kullanılacak KKD’ler, patlayıcı karışımların tutuşmasına neden olabilecek elektrik, statik elektrik, çarpma sonucu oluşan ark veya kıvılcım oluşturmayacak nitelikte tasarlanarak üretilmelidir.

Kaymayı önlemek için tasarlanmış ayakkabının tabanı, basılacak yüzeyin durumu ve yapısı dikkate alınarak, sürtünme ve kavrama yoluyla yeterli bir tutunmayı temin edecek şekilde tasarlanıp üretilerek gerekli elemanlarla takviye edilmelidir.

Yüksekten düşmeler ve bunun sonucunda meydana gelebilecek ölüm ve yaralanmaların önlenmesi için tasarlanmış KKD’ler, vücut emniyet kemeri tertibatı (body harness) ile güvenli ve sağlam bir yere bağlanabilir bir sisteme sahip olmalıdır.

Sonuç

İşveren, çalışanların KKD’yi uygun şekilde kullanmaları için her türlü önlemi almalı, gerekli eğitimleri vermelidir. İşçiler de kendilerine verilen KKD’leri aldıkları eğitime ve talimata uygun olarak kullanmakla yükümlüdür. İşçilere verilen KKD’ler her zaman etkili şekilde çalışır durumda olmalı, temizlik ve bakımı her kullanımdan sonra yapılmalı ve gerektiğinde yenileri ile değiştirilmelidir.

KKD kullanacak olan çalışanların bu konuda görüşleri alınmalı ve KKD seçimi aşamasında katılımları sağlanmalıdır. Birkaç farklı örnek arasından seçim yapan ya da seçilmesine yardımcı olan işçi, sonraki aşamada da KKD’yi düzenli kullanacaktır. Başta işveren olmak üzere, işveren vekillerinin, üst düzey yöneticilerinin, teknik müdürlerin, mühendislerin, teknisyenin, posta başlarının ve özellikle iş güvenliği uzmanı ile işyeri hekiminin hatta ziyaretçilerin çalışma ortamına girerken, ortamın gerektirdiği koruyucu donanımlarını kullanması örnek olma bakımından önemlidir.

Kaynak; Neden İş Güvenliği